Kontrolu nad OZNA-om imao je Aleksandar Ranković, po moći drugi čovjek u Partiji nakon Tita, član CK Komunističke partije i Srbin izrazito četničke orijentacije. Rankovićeve metode bile su represivne, a postojale su glasine da su njegove tajne službe prisluškivale čak i Tita.
Na današnji dan 1944. godine osnovana je ukazom Josipa Broza Tita zloglasna komunistička sigurnosna služba poznata pod kraticom OZNA (kratica za “Odjeljenje za zaštitu naroda”). OZNA je imala ulogu sigurnosno-obavještajne organizacije. Vodeću ulogu u toj službi imao je Aleksandar Ranković, po moći drugi čovjek u Partiji nakon Tita. Ranković je svojedobno navodno čak imao partijsku knjižicu s brojem 2 (broj 1 imao je Tito, broj 3 Edvard Kardelj, a broj 4 Milovan Đilas). Po nacionalnosti je Aleksandar Ranković bio Srbin, a nakon rata jedno je vrijeme izgledalo da će upravo on biti Titov nasljednik.
Rankovićeve metode bile su represivne (mučenja, ubojstva, silovanja, logori, progoni nevinih), a postojale su glasine da su njegove tajne službe prisluškivale čak i Tita. Ipak, Ranković je 1966. godine pao, što je dovelo do liberalizacije komunističkog režima u čitavoj Jugoslaviji, 21 godinu nakon završetka 2. svjetskog rata.
OZNA je imala ulogu u borbi protiv tzv. “unutarnjih neprijatelja”, kako za vrijeme Drugog svjetskog rata, tako i u razdoblju nakon njega. Većina tih neprijatelja dolazila je iz redova hrvatskog naroda, koji bi odmah bili stigmatizirani kao “ustaše”, “fašisti”, “kleronacionalisti” ili “neprijatelji naroda”.
Svojevremeno se rabila izreka “OZNA sve dozna” za opis njenih brutalnih metoda izvlačenja informacija. Godine 1946. OZNA je preustrojena, tako da je od nje formirana poznata UDBA (kratica za Ured državne bezbednosti). Također, dio OZNA-e preustrojen je u protuobavještajnu službu KOS (kratica za “Kontraobavještajna služba”).
Sve tri navedene službe (OZNA, UDBA i KOS) ostale su do danas zloglasne po svojim represivnim metodama koje su nadišle čak i zloglasni sovjetski NKVD ili Gestapo.
