7. lipnja 1929. – Ratificirani Lateranski ugovori između Vatikana i talijanske vlade

Na današnji dan 7. lipnja 1929. Kraljevina Italija na čelu sa Benitom Mussolinijem i Sveta Stolica ratificirani su poznati Lateranski ugovori koji su riješili tzv. rimsko pitanje.

Lateranskim ugovorima talijanska država priznala je državni suverenitet Svete Stolice i državu Vatikan, zapravo Vatikanski grad kao novu državu i papu kao državnog suverena. Papa je zauzvrat priznao Rim glavnim gradom Italije.

Ugovorima su potvrđene i priznate međusobne ovlasti u raznim državnim i društvenim pitanjima (teritorij, položaj Crkve u Republici Italiji, financijski ugovori zbog gubitka državnog područja i imovine Svete Stolice, priznanje crkvenog braka kao civilnog i mnogo toga drugog).

Nakon pada monarhije i poraze fašista, Lateranski ugovor prihvatila je 1947. Ustavotvorna skupština Italije, pa su na toj osnovi utvrđeni odnosi talijanske države i Katoličke crkve u republikanskom ustavu od 27. XII. 1947.

Vatikan odbacuje Mussolinijeve rasne zakone

Zanimljivo je da je nova država osim glavnine teritorija na Vatikanskom brežuljku u Rimu (oko bazilike sv. Petra), dobila i niz ekstrateritorijalnih posjeda unutar Italije, koji su u vlasništvu Svete Stolice i imaju sličan ekstrateritorijalni status kao strana veleposlanstva u nekoj zemlji. Ti posjedi su primjerice poznati Castel Gandolfo (ljetna papinska rezidencija jugoistočno od Rima), zatim važne bazilike u Rimu, te niz sveučilišnih zgrada i palača u Rimu u kojima imaju sjedište institucije Katoličke crkve.

Navedeni ugovor kojim je formiran Vatikan naziva se Lateranski ugovor prema Lateranskoj palači u Rimu, gdje je su pape imali sjedište prije preseljenja u Vatikan. U ime Svete Stolice Lateranski ugovor potpisao je državni tajnik kardinal Pietro Gasparri, a u ime kraljevine Italije sam fašistički Duce Benito Mussolini.

Zanimljivo je da kad su fašisti u Italiji 1938. uveli protužidovske zakone koji su zabranjivali brakove Židova i ne-Židova, Vatikan je odbacio takve zakone i smatrao te brakove valjanima ako su sklopljeni po crkvenom obredu.

Izvor: narod.hr
Photo: Diliff